ნათარგმნია ლიშა სტერლინგის სტატიიდან.

მოძრაობებში ზოგჯერ გადამღლელიცაა შემოპარულებზე ნერვიულობა. ინტენსიურ პერიოდებში სხვებს შეიძლება ეჭვის თვალით შევხედოთ და შეცდომების ან არასწორი სიტყვების უკან რაღაც უფრო მეტი დავინახოთ.

ამ დროს თვითონ შიშმა, რომ შემოგვეპარნენ, შეიძლება ცალკე პრობლემები გააჩინოს.

მარტივი მისახვედრია, რომ შემოპარულობის დაბრალებას ჯგუფში ან მთლიან მოძრაობაში ნდობის დანგრევა შეუძლია. ობიექტური სტანდარტები აუცილებელია, მაგრამ ყველა მოძრაობას არ აქვს. ამიტომ ჯერ ავხსნი გზას, საერთოდ როგორ ავიცილოთ ეს დამანგრეველი წნეხი, მოქცევის ძირითადი წესების დანერგვით, და მერე ავხსნი უკვე პატარა სავარჯიშოს, რომელიც უკვე ადგილზე შეგიძლიათ გამოიყენოთ, თუ ვინმეს “გაშიფრვას” ცდილობთ.

აქტივისტის მოქცევის წესები

იდეალურია, როცა მოძრაობა ნერგავს მოქცევის წესებს ან ქცევის წესდებას, რომელთანაც ადამიანის მოქმედებების დადარება შეიძლება, რომ შფოთვის გამომწვევი სიტყვა, “ჩანერგილი”, საერთოდ ამოვიღოთ საუბრიდან. ეს წესები კარგად უნდა ერგებოდეს “მედია სამართლიანობისთვის” მიერ შექმნილ საქციელების სიას, რომლებიც აგენტ-პროვოკატორებთანაა დაკავშირებული.

თუ ვინმე ამ წესებს არღვევს, იმის გარკვევა აღარ გჭირდება, ის ჩანერგილია თუ არა. უბრალოდ უნდა დაასახელო ზუსტი წესები, რომლის დარღვევის გამოც ამ ადამიანს ჯგუფიდან გარიცხავ. მერე, როცა ის ცდის, რომ ერთი ამბავი ატეხოს, მზად გაქვს დოკუმენტაცია, რომ კონკრეტული წესი დაარღვია. ასე დიდ ჯგუფში ან მოძრაობაში პანიკის ან უნდობლობის შიში მცირდება.

შიდა საფრთხესთან გამკლავება

სურათი: სოლიდარობის აქცია ნავთოსადენის წინააღმდეგ, მინესოტა, 2016. აქტივისტებს ჰქონდათ ჩანერგილებზე ნერვიულობის პრობლემა — რაც ბევრი მოძრაობისთვის პოტენციურად დამანგრეველი გამოწვევაა. Fibonacci Blue/Wikipedia (CC BY 2.0, unedited).

მაგრამ რა ხდება, თუ შენს მოძრაობას არ აქვს მოქცევის წესები და ამ წუთას ვიღაცაზე ეჭვი გაქვთ, რომ ჩანერგილია?

“მდგომარე კლდეზე” (ჩრდილოეთ კაროლინა, აშშ), 2016-17 წლებში, როცა ვაპროტესტებდით ნავთობსადენს, რომელიც Sioux ტომს წყალთან წვდომას შეუზღუდავდა, მოვიფიქრეთ ესეთი ე.წ. თამაში, რომ ჩანერგილების მიმართ პარალიზის გამომწვევი შიშისგან თავი დაგვეღწია და უფრო ნათლად გვეფიქრა უსაფრთხოებაზე. სინამდვილეში, ეს უბრალო განხილვაა, მაგრამ თამაში დავარქვით, რომ უფრო მსუბუქად აღსაქმელი ყოფილიყო და “მოთამაშეების” პატარა, სანდო ადამიანების ჯგუფში ზედმეტი შიში არ გამოგვეწვია. ჩვენ ვთქვით: “აქტივიზმში ორნაირი ადამიანები არსებობენ: ტვინის ბურღები და ჩანერგილები (assholes and infiltrators)”.

პრინციპი ასეთია: თქვენს პატარა ჯგუფში, რიგრიგობით აღწერეთ ადამიანის ბოლოდროინდელი ისეთი საქციელი, რომელმაც დაგაეჭვათ, და დააკვირდით, ჯგუფში სხვებმაც ხომ არ შენიშნეს. ასევე დააკვირდით, სხვებმაც ჩათვალეს თუ არა, რომ ეს მოქმედება სერიოზულ ეჭვს ბადებდა, თუ უბრალოდ ნორმალური ადამიანური შეცდომა შეიძლება ყოფილიყო. თამაშის ბოლოს შეაჯამეთ ჯგუფის კონსესუსი.

რა დევს სასწორზე?

როცა მოძრაობაში ადამიანს ჩანერგილად გამოაცხადებენ და ეს ბრალდება არასწორია, მოძრაობაში სერიოზული განხეთქილება იბადება. ამასთან ერთად, მოძრაობა კარგავს ბრალდებული ადამიანის ნიჭს და უნარ-ჩვევებს. ნდობა იკარგება და მტკივნეული შეგრძნებები ძნელი ჩასაცხრობია. წყენამ შეიძლება ყველაფერი გააქროს, რასაც ერთად გეგმავდით, და ამასთან ერთად, ყველანაირი ეფექტურობა, რაც გქონდათ.

მაგრამ, ჩანერგილები არსებობენ კიდეც, და სიფრთხილეა საჭირო, როცა ფიქრობ, რომ ვიღაც გამოავლინე. შეიძლება ვინმეზე საეჭვო ნიშნები შეამჩნიე, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ მაშინვე გაავრცელო, რაც იპოვე. გააჩნია, ის ვინმე როგორი გაწვრთნილია, შეიძლება სიტყვა შემოგიბრუნონ, რომ ტყუილად აბრალებ. შეიძლება მთელი ენერგიით შეუტიონ შენს რეპუტაციას, რომ შენი სანდოობის დანგრევით საკუთარი გადაარჩინონ. ან, მიხვდნენ, რომ გამოიჭირეს, და გაქცევისას უზარმაზარი ზიანი მოგაყენონ.

პირველი ნაბიჯები, როცა ეჭვი ჩნდება

თუ ძალიან დარწმუნებული ხარ, რომ მოძრაობის რიგებში ჩანერგილი გაშიფრე, ჩუმად დაელაპარაკე სანდო ადამიანებს, სანამ რამეს იმოქმედებ. არ გამოაცხადო, რომ ჩანერგილი აღმოაჩინე. ამის მაგივრად, ითამაშეთ თამაში “ტვინის ბურღები და ჩანერგილები”, და შეადარეთ მოსაზრებები.

როცა დაადგენთ, რომ პიროვნების საქციელი მოძრაობას და მიზნებს სერიოზუალდ აზიანებს, შემდეგი საფეხურია მოქმედების მოფიქრება. ერთი ვარიანტი, რა თქმა უნდა, ხმამაღლა დასახელება და ჯგუფიდან გაგდებაა. სამწუხაროდ, თუნდაც ერთზე მეტი ადამიანი გეთანხმებოდეს მის ჩანერგილობაში, ხმამაღლა დაბრალებამ შეიძლება მაინც გამოიწვიოს ზემოთ ჩამოთვლილი რისკები (“გამშიფრავის” გაშავება ან დიდი ზიანის მიყენებით გაქცევა).

სიტუაციის კონსტრუქციულობისკენ შემობრუნება

სინამდვილეში, ყოველთვის აუცილებელი არაა, რომ პოტენციური ჩანერგილები ჯგუფიდან გააგდო (განსაკუთრებით მაშინ, როცა ძალიან რთულია, ბოლომდე დაადგინო, ჩანერგილია თუ უბრალოდ ტვინის ბურღი. ზოგჯერ შეიძლება პირიქით, ისინი შენს სასარგებლოდაც გამოიყენო.

ერთი სტრატეგიაა, ნაკლებად სანდო ან პრობლემატური ისტორიის მქონე ადამიანებს ისეთი საქმეები დაავალო, რომელიც მოძრაობას დაეხმარება, მაგრამ მნიშვნელოვან ზიანს ვერ გამოიწვევს. შენ გაწყობს, ისინი დაკავებულები იყვნენ, მაგრამ სენსიტიური დისკუსიის ყურის მოკვრისგან შორს, და ისეთი სენსიტიური აპარატურისგანაც შორს, რომელსაც შეიძლება საბოტაჟი მოუწყოს. დაბალ-რისკიანი დავალებები ესეთია:

• ფლაერების დარიგება
• თეფშების და დანა-ჩანგლის მიწოდება საჭმლის დარიგებისას
• პატარა ხელით გასაკეთებელ საქმეში დახმარება
• სიახლეების და სტატიების გამოკვლევა, რომ სოც-მედია მენეჯერმა დაპოსტოს (მაგრამ თვითონ დაპოსტვის უფლებები მხოლოდ სანდო ადამიანს ჰქონდეს)

ჯანმრთელი უსაფრთხოების კულტურის დანერგვა

ბოლოს, ბიზნესების უსაფრთხოების წესების მსგავსად, მოძრაობის წევრების პოზიციებზე დანერგეთ “მინიმალური უფლებების პრინციპი“. თუ აქამდე არ გილაპარაკიათ ამაზე, კარგი იქნება, გუნდში დაილაპარაკოთ, რა პასუხისმგებლობები აქვთ სხვადასხვა ადამიანებს და რა ძალაუფლება ან პრივილეგიაა საჭირო ამ დავალებების შესასრულებლად. ეს შეიძლება ეხებოდეს ოფისის გასაღებს, ან ვის აქვს Facebook ფეიჯზე ადმინის უფლებები, ვინ და როგორ ეხება ფინანსებს და სხვა რესურსებს, და რა პროცედურები გაქვთ შიდა საფრთხეების მოსაგვარებლად, შემთხვევითი იქნება თუ გამიზნული.

აქ საჭიროა პატარა სიბრძნე: უსაფრთხოების ძლიერი კულტურის შენარჩუნებას ნამდვილი კომპრომისები სჭირდება, და მოძრაობის ლიდერები გაფრთხილებულები უნდა იყვნენ, რა არის მათ კონტექსტში ჯანსაღი უსაფრთხოების კულტურა და რა არის გადაჭარბებული საიდუმლოების კულტურა — რასაც, რა თქმა უნდა, საქმის გაფუჭებაც შეუძლია.

და ბოლოს, ბევრი ისეთიც არსებობს, რომელსაც ვერც კი მიხვდები, რომ ჩანერგილია, სანამ ყველაფერი არ დამთავრდება. გაუშიფრავი ჩანერგილების პრობლემის საუკეთესო გამოსავალი ის კი არაა, რომ ყველას უნდობლობით მოექცე, არამედ ეს პოტენციურად კატასტროფული დაძაბულობა მთლიანად აიცილო თავიდან და გასაგები ენით ჩამოყალიბებული მოქცევის წესები შეიმუშავო ყველა მონაწილისთვის. თუ იზოლაციაში მოაქცევ ხალხს, რომელიც შეთანხმებულ მოქცევის წესებზე უარს ამბობს ან არღვევს, მაშინ შენ უკვე დაამარცხე შენს გუნდში არსებული მტერი.

მოძრაობებში უსაფრთხოების კულტურა ძალიან სენსიტიური და რთული თემაა, რომელიც ხშირად ცხარე კამათში გადაიზრდება. ეს სტატია ცდილობს, მრავალი ხელსაწყოდან, რომლებიც მოძრაობებს გააჩნიათ, ერთ-ერთი დეტალურად განიხილოს უსაფრთხოების კულტურის გასაჯანსაღებლად. უსაფრთხოების კულტურის თემაზე მეტი ინფორმაციისთვის, წაიკითხე ჩემი სტატიები, რომ გაიგო, რა არის სინამდვილეში “მოძრაობის საფრთხის მოდელი“, და როგორ უნდა დაიცვა შენი საკუთარი და მოძრაობის უსაფრთხოება ონლაინ.